یکی از مشکلات سد راه استفاده از فیلتر ممبران، تشکیل رسوب ها و کپک ها است. هرچند راه فراری از کلیت آن نداریم اما با آشنایی با انواع فولینگ و گرفتگی میتوانیم از تشکیل آن جلوگیری کنیم یا به تعویق بیاندازیم.
رسوب گیری در فیلتر ممبران
ابتدا لازم است بدانیم فیلتر ممبران جهت حذف ذرات و اجرام و بافت ها از خط تصفیه شده و قرار دادن آنها در خط تغلیذ شده بکار میرود. در پشت ممبران ها که ماده اولیه غلیظ شده است، بعضی ذرات بدلیل غلظت بالا به ممبران میچسبد. این چسبیدن، جلوی عبور آب از قسمت هایی از ممبران را گرفته و راندمان را کاهش میدهد. این رسوب‌ها در اصطلاح بلاکینگ (Blocking) یا فولینگ (fouling) یا گرفتگی نام دارد.
عوامل بلاکینگ ممبران
بطور کلی عوامل زیر بیشترین تاثیر در گرفتگی و فولینگ دارند که در ادامه به شرح هریک میپردازیم:
- فولینگ آلی یا ارگانیک
- رسوب بیولوژیکی، بایوفولینگ (biofouling)
- فولینگ معدنی (Scaling)
- رسوب ذرات کلوئیدی
نشانه های رسوب گیری ممبران
معمولا فولینگ بصورت تدریجی رخ میدهد اما گاهی دیده شده که بصورت اتفاقی و سریع رخ میدهد. علائم مختلف فولینگ معمولا نشانه های خاص خود را دارند، البته بطور کلی سه نوع نشانه گرفتگی غشای ممبران داریم:
- پایین آمدن کیفیت و بالا رفتن سختی آب پرمیت
- افزایش افت فشار فیلتر ممبران
- کاهش تولید آب تصفیه شده در فشار ثابت
کاهش تولید آب تصفیه شده در فشار ثابت
در فشار ثابت، میزان آب عبوری از ممبران بدلیل تراکم رسوب، بالا میرود.
افزایش افت فشار فیلتر ممبران
نشانه اصلی فولینگ می تواند همین افت فشار باشد. رسوب ها با پرکردن فاصله فید اسپیسر، مانع از عبور آب از ممبران میشود. به همین علت معمولا PLC سیستم اسمز معکوس را با ترانسمیتر های فشار مختلف قبل و بعد از ممبران تجهیز میکنند.
افزایش غلظت املاح و افزایش TDS آب پرمیت
با ناکارآمدی ممبران و افزایش فشار آب ورودی، معمولا درصورت وجود رسوب شاهد افزایش TDS و EC آب پرمیت خواهیم بود.